Το Έθιμο του Λαζάρου & της Μ. Παρασκευής στα χωριά μας

 

Τα ορεινά χωριά μας διαμόρφωσαν το δικό τους έθιμο, όπως και πολλά άλλα έθιμα των χωριών μας διαφέρουν από άλλες περιοχές της Ερυτανίας.

 ΕΥΧΕΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΑΣ 

Το Σάββατο του Λαζάρου όπως και την Μ. Παρασκευή, έχουμε έθιμο στο χωριά μας και στα γειτονικά χωριά μας, Αλέστια ,Ηρκίστα, Αγαλιανό, Χούνη, Ψηλόβραχο, Αγία Τριάδα, το μοιρολόγι.

Το Σάββατο του Λαζάρου, μέρα της ζωής και του θανάτου για την εκκλησία μας είναι συνδεδεμένο με πολλά έθιμα του ελληνικού λαού. Ένα από τα έθιμα, που σπανίζει στις μέρες μας, είναι τα κάλαντα του Λάζαρου. Το περιεχόμενο των τραγουδιών αυτών είναι θρησκευτικό καθώς περιγράφουν το θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου ( της πρώτης ανάστασης). Οι στίχοι αλλά και η μουσική από περιοχή σε περιοχή ποικίλει. Παλαιότερα τα κάλαντα αυτά τα τραγουδούσαμε στο χωριό μας και πηγαίναμε από σπίτι σε σπίτι κρατώντας ένα καλάθι στολισμένο με λουλούδια στο οποίο βάζαμε τα αυγά που μας έδιναν και λέγαμε ‘’ το Λάζαρο’’.

Εμείς ήμασταν τα Λαζαρούδια όπως μας έλεγαν και φτάναμε εκτός από Φτελιά Τσέρκο και Μυλωνεικα ,σε Αλέστια, Αμπέλια, Ηρκίστα και Αγαλιανό.

"Σήμερον έρχεται ο Χριστός ο επουράνιος Θεός

και σ την πόλη Βηθανία, Μάρθα κλαίει και Μαρία

Λάζαρο τον αδελφό τους τον γλυκύ ( και) καρδιακό τους,

Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν και τον μοιρολογούσαν,

την ημέρα την Τετάρτη κίνησε ο Χριστός για νάρθει

Βγήκε(Μάρθα) κι η Μαρία έξω από τη Βηθανία

και εμπρός γονατιστή και τους πόδας του φιλεί

αν εδώ ήσουν Χριστέ μου, δεν θα πέθαινε ο αδελφός μου

μα εγώ τώρα πιστεύω και τάρταρα αναδεύω.

ότι δύνασαι, αν θέλεις και νεκρούς να ανασταίνεις.

Λέγε πίστευε η Μαρία άγωμεν εις τα μνημεία.

Τότε κι ο Χριστός δακρύζει και τον Άδη φοβερίζει.

Άδη Τάρταρε και Χάρε. Άδη Τάρταρε και Χάρε

Δεύρο έξω Λάζαρε μου φίλε και αγαπητέ μου.

Λάζαρος απελυτρώθη, ανεστήθη κι εσηκώθη

ζωντανός σαβανωμένος και με το κερί ζωσμένος.

Τότε η Μάρθα και η Μαρί,α τότε όλη η Βηθανία,

μαθητές και αποστόλοι τότε ευρεθήκαν όλοι

Δόξα το Θεό φωνάζουν και το Λάζαρο εξετάζουν.

Λάζαρε πες μας τι είδες, εις τον Άδη όπου πήγες;

Είδα φόβους είδα τρόμους είδα βάσανα και πόνους.

Δώστε μου λίγο νεράκι να ξεπλύνω το φαρμάκι

της καρδιάς και των χειλέων και μη με ρωτάτε πλέον.”

Τη μεγάλη Παρασκευή τυλίγαμε το καλάθι με ένα μαύρο πανί και τοποθετούσαμε επάνω ένα αυτοσχέδιο ξύλινο σταυρό . Πάντα ήμασταν δύο παιδιά και μας αποκαλούσαν «Λαζαρούδια».

Όταν το πρόγραμμα περιλάμβανε ""να τα πούμε"" και σε κάποιο γειτονικό χωριό ( συνήθως λόγω των μεγάλων αποστάσεων περιοριζόμαστε σε ένα από τα άλλα χωριά), έπρεπε να φύγουμε νωρίς το πρωί ( μπουνώρα ) για να επιστρέψουμε στο χωριό μας, να τα πούμε κι εκεί.

Θυμάμαι να τα λέμε εκτός από τη Φτελιά, στην Τσέρκο, στα Μυλωνε’ί’κα ,στην Ηρκίστα, στον Αγαλιανό και στ ‘ Αλέστια.

Η φτώχια δεν επέτρεπε στους κατοίκους να δίνουν χρήματα και κυρίως έδιναν αυγά γι αυτό είχε επικρατήσει το στόλισμα του καλαθιού..

Πολλές φορές μας έδιναν από μία κουταλιά ζάχαρη η και καρύδια , γιατί δεν υπήρχαν αυγά η χρήματα. Τα χρήματα που μαζεύαμε ήταν λίγα.

Δεν τα λέγαμε παραμονή , του Λαζάρου και της Μ. Παρασκευής, αλλά αυθημερόν.

Η Μ. Παρασκευή ήταν πένθιμη μέρα, και το μοιρολόγι που λέγαμε ήταν:

« Σήμερα μαύρος ουρανός σήμερα μαύρη μέρα.

Σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται,

σήμερα βάλανε βουλή οι άνομοι Οβραίοι,

για να σταυρώσουν το Χριστό των πάντων Βασιλέα.

Κι ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι

Να λάβει Δείπνο Μυστικό να τον συλλάβουν όλοι.

Και η Παναγία η Δέσποινα καθόταν μοναχή της

Τας προσευχάς της έκανε για το μονογενή της

Φωνή της ήρθε εξ ουρανού κι απ’ Αρχαγγέλου στόμα.

Πάψε κυράμ’ τις προσευχές, πάψε και τις μετάνοιες

Το γιο σου τον επιάσανε και στον χαλκιά τον πάνε

Και στου Πιλάτου την αυλή εκεί τον τυραννάνε.

Χαλκιά, χαλκιά φκιάξε καρφιά φκιάξε τρία περόνια

Κι εκείνος ο παράνομος βαρεί και φκιάνει πέντε

Εσύ χαλκιά που τα φκιαξες πρέπει να μας διατάξεις.

Βάλτε τα δυο στα πόδια Του, τ’ άλλα τα δυο στα χέρια

Το πέμπτο το φαρμακερό μπήξτε το στην καρδιά Του

Να τρέξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά Του.

Η Παναγία σαν τ’ άκουσε έπεσε και λιγώθη.

Σταμνί νερό της ρίξανε τρία κανάτια μούσχο.

για να της έρθει ο λογισμός, για να της έρθει ο νους Της.

Όταν της ήρθε ο λογισμός όταν της ήρθε ο νούς Της.

Ζητά μαχαίρι να σφαγεί φωτιά να πάει να πέσει.

Ζητά γκρεμό να γκρεμιστεί για το μονογενή Της

.Η Μάρθα κι Μαγδαληνή και του Ιακώβ η μάνα.

Και του Λαζάρου η αδελφή και οι τέσσερις αντάμα.

Πήραν ένα στρατί – στρατί – στρατί το μονοπάτι.

Το μονοπάτι τσ’ έβγαλε εις του ληστού την πόρτα.

Άνοιξε πόρτα του ληστή και πόρτα του Πιλάτου.

Κι η πόρτα από το φόβο της ανοίγει μοναχή της.

Κοιτά δεξιά κοιτά ζερβά κανέναν δεν γνωρίζει

Κοιτά και δεξιότερα βλέπει τον Αι – Γιάννη.

Αφέντη Αι – Γιάννη Πρόδρομε και βαφτιστή του γιού μου.

Μην είδες τόνι γιόκα μου και συ το διδάσκαλό σου;

Δεν έχω στόμα να σου πω, γλώσσα να σου μιλήσω.

Δεν έχω χειροπάλαμο για να σου τονε δείξω.

Βλέπεις εκείνο το γυμνό τον παραπονεμένο.

Όπου φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτηγμένο.

Όπου φορεί στην κεφαλή αγκάθινο στεφάνι.

Εκείνοςείναι ο γιόκας σου και εμένα ο διδάσκαλός μου.

Η Παναγιά πλησίασε γλυκά τον ερωτάει.

Δε μου μιλάς παιδάκι μου δε μου μιλάς παιδί μου.

Τι να σου πω μανούλα μου τι να σου μολογήσω

Το Μέγα Σάββατo αργά μετά το μεσονύχτι

που θα λαλήσει ο πετεινός και θα κτυπούν καμπάνες

Tότε και εσύ μανούλα μου θα έχεις χαρές μεγάλες.

 

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΦΥΓΜΟΣ

ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ